Wat kost elektrisch rijden écht? Een vergelijking tussen benzine en diesel

De transitie naar elektrisch rijden (EV) is in volle gang. Met ambitieuze klimaatdoelen en een snelgroeiend aanbod aan elektrische modellen, is de vraag niet langer of we elektrisch gaan rijden, maar wanneer. Eén ding houdt velen echter nog tegen: de prijs. Is een elektrische auto écht duurder dan een vergelijkbare benzine- of dieselwagen, of betaalt de investering zich op termijn dubbel en dwars terug?

Dit artikel duikt diep in de Total Cost of Ownership (TCO) – de totale kosten over de levensduur van de auto – om een eerlijke vergelijking te maken. We kijken verder dan de aankoopprijs en nemen alle factoren mee: van brandstof en onderhoud tot belastingen en afschrijving.

De Grote Hürde: Aanschafprijs

Laten we eerlijk zijn: de initiële aanschafprijs van een nieuwe elektrische auto ligt doorgaans hoger dan die van een vergelijkbare brandstofauto.

Dit verschil wordt voornamelijk gedreven door de batterijpakketten, die een kostbaar onderdeel van de EV vormen. Het verschil kan, afhankelijk van het segment, variëren van €5.000 tot wel €10.000 of meer. Neem bijvoorbeeld een populaire hatchback: de elektrische variant is vaak duurder dan zijn benzinebroer.

• Benzine/Diesel: Lagere initiële kosten.
• Elektrisch (EV): Hogere initiële kosten, voornamelijk door de batterij.

💡 Oplossing: De markt voor elektrische occasions groeit snel, waardoor de instapdrempel verlaagt. Ook bieden leaseconstructies een vast maandelijks bedrag, wat de hoge aanschafkosten overbrugt.

Brandstof- versus Energiekosten: Waar Zit het Voordeel?

Dit is waar de elektrische auto (EV) terrein wint. De kosten per gereden kilometer zijn significant lager.

⛽ Kosten per 100 km: De Directe Vergelijking

Alle prijzen zijn indicatief en kunnen sterk variëren door marktschommelingen, energieleverancier en laadlocatie.

• Thuis Laden (de winnaar): Als je de mogelijkheid hebt om thuis te laden (zeker met zonnepanelen), is elektrisch rijden ontegenzeggelijk het goedkoopst. De kosten liggen vaak de helft lager dan benzine.
• Openbaar Laden: Bij openbare laadpunten zijn de kosten hoger, maar nog steeds vaak vergelijkbaar met of lager dan benzine/diesel.
• Snelladen: Snelladen langs de snelweg is de duurste optie, soms zelfs duurder dan benzine, maar dit gebruik je typisch slechts voor een klein deel van je totale kilometers.

Conclusie: Voor de gemiddelde bestuurder die 80% van de tijd thuis laadt, is het verbruik van een EV structureel goedkoper. Hoe meer je rijdt, hoe sneller je de hogere aanschafprijs compenseert.

Onderhoud, Reparaties en Slijtage

Dit is het onzichtbare, maar krachtige voordeel van de elektrische auto.

🔧 Minder Bewegende Delen

Een verbrandingsmotor (benzine/diesel) is complex en bevat duizenden bewegende onderdelen, zoals bougies, koppelingen, distributieriemen en oliefilters. Al deze onderdelen vereisen regelmatig onderhoud, zoals olieverversingen, en kunnen slijten.

De elektromotor van een EV heeft daarentegen veel minder bewegende delen. Er is geen olie nodig, geen distributieriem die vervangen moet worden en geen complexe versnellingsbak.

• EV: Lagere onderhoudskosten. Gemiddelde jaarlijkse kosten liggen vaak honderden euro’s lager dan bij een brandstofauto.
• Benzine/Diesel: Hogere onderhoudskosten en het risico op dure reparaties op termijn (denk aan een kapotte turbo of versnellingsbak).

🛑 Remmen

Elektrische auto’s maken gebruik van regeneratief remmen, waarbij de elektromotor wordt ingezet om af te remmen en tegelijkertijd energie terug te winnen. Hierdoor worden de fysieke remblokken veel minder belast en gaan ze aanzienlijk langer mee.

Belastingen en Subsidies

De overheid stimuleert elektrisch rijden met diverse fiscale voordelen, al zijn deze in sommige landen aan verandering onderhevig.

• Motorrijtuigenbelasting (MRB): In Nederland zijn elektrische auto’s momenteel (tot 2025) vrijgesteld van MRB, of genieten ze een sterk verlaagd tarief. Vanaf 2026 moeten EV-rijders wel MRB betalen, maar vaak is dit nog steeds gunstiger dan voor een zware brandstofauto.
• Aanschafbelasting (BPM): In Nederland betaal je geen BPM (Belasting van Personenauto’s en Motorrijwielen) op nieuwe EV’s, omdat deze belasting is gekoppeld aan de CO2-uitstoot. Dit scheelt duizenden euro’s.
• Subsidies: Voor particulieren zijn er vaak (tijdelijke) subsidies (zoals de SEPP in Nederland) beschikbaar bij de aanschaf van een nieuwe of tweedehands EV, wat de initiële kosten drukt.

Afschrijving en Restwaarde

Lange tijd was de restwaarde van de batterij een onzekere factor, maar de praktijk wijst uit dat de restwaarde van elektrische auto’s goed standhoudt.

• Afschrijving EV: Hoewel de aanschaf hoger is, is de vraag naar tweedehands EV’s sterk, wat de restwaarde positief beïnvloedt. De batterijen blijken ook veel langer mee te gaan dan aanvankelijk gedacht, vaak met een gegarandeerde capaciteit van 70-80% na 8 jaar.
• Afschrijving Benzine/Diesel: Door de naderende verkoopverboden op brandstofauto’s (in sommige landen rond 2035) kan de vraag naar en dus de restwaarde van brandstofauto’s in de toekomst onder druk komen te staan.

De Total Cost of Ownership (TCO): Het Eindoordeel

De hamvraag: wat kost het totaal?

Een elektrische auto is vrijwel altijd duurder in aanschaf. Echter, door de drastisch lagere variabele kosten (brandstof, onderhoud, belastingen) wordt dit verschil over de looptijd van de auto gecompenseerd.

De TCO van een EV is over een periode van 4 tot 8 jaar (afhankelijk van het aantal kilometers) vaak vergelijkbaar met, of zelfs lager dan, die van een vergelijkbare benzine- of dieselwagen.

• Rijdt u veel? Hoe meer kilometers u maakt, hoe sneller het omslagpunt wordt bereikt en hoe voordeliger een EV is.
• Kunt u thuis opladen? Dit is cruciaal voor het maximaliseren van het voordeel.
• Zoekt u een auto voor de lange termijn? De besparing op onderhoud en brandstof maakt de EV een slimme investering.

Elektrisch rijden is dus niet per definitie ‘duur’, maar vereist een andere manier van denken over kosten. Je betaalt meer vooraf, maar je wordt beloond met lagere maandelijkse lasten en meer gemoedsrust op het gebied van onderhoud. Het is een verschuiving van een hoge variabele kost (tanken) naar een lagere vaste investering (de auto zelf).