Belastingvoordeel bij elektrische wagens: hoe zit het nu écht?

De overgang naar elektrisch rijden is in volle gang. In België, en vooral in Vlaanderen, zijn elektrische wagens lange tijd de fiscale lievelingen geweest. Maar met het toenemende succes van de elektrische wagen (EV) en de noodzaak om de overheidsfinanciën in evenwicht te houden, begint het landschap razendsnel te veranderen. Het belastingvoordeel is niet langer een statisch gegeven, maar een dynamisch speelveld vol deadlines en nuances.

Dit blogartikel, bedoeld om u als particulier én als ondernemer een glashelder overzicht te geven, duikt diep in de huidige en toekomstige fiscale realiteit van de elektrische wagen in België.

De Kern van de Zaak: Twee Sporen

De fiscale behandeling van elektrische wagens in België kent momenteel twee belangrijke sporen:

1. De Particuliere Rijder: Hier draait alles om de regionale belastingen (BIV en Verkeersbelasting) en eventuele premies.
2. De Ondernemer/Bedrijfswagen: Hier focust men op de federale aftrekbaarheid, het Voordeel Alle Aard (VAA) en de CO2-bijdrage.

1. De Particuliere Rijder: Een Korte Einde van de Gouden Eeuw

Lange tijd konden particulieren in Vlaanderen genieten van een nagenoeg complete vrijstelling van autogerelateerde belastingen. Dit staat nu onder druk, met de Vlaamse overheid die plannen heeft om de vrijstellingen voor nieuwe wagens aan te passen.

A. Belasting op Inverkeerstelling (BIV) en Verkeersbelasting (VB)

• De Huidige Situatie (Vlaanderen): Tot op heden genieten 100% elektrische wagens (EV’s) een totale vrijstelling van zowel de eenmalige BIV als de jaarlijkse VB. Dit is het grootste particuliere voordeel.
• De Toekomstige Aanpassing (Vlaanderen): De Vlaamse regering heeft echter aangekondigd dat deze vrijstellingen vanaf 2025 zullen worden afgebouwd voor nieuwe elektrische wagens. De exacte startdatum en de berekeningsformules zijn nog niet definitief, maar het is duidelijk dat eigenaars van een nieuwe EV in de toekomst wel degelijk BIV en VB zullen moeten betalen. Het gewicht van de wagen (wat EV’s door hun batterij vaak hoog is) zal vermoedelijk een grote rol spelen in de berekening.
  • Let op: De Vlaamse overheid heeft vaak bevestigd dat de maatregel niet met terugwerkende kracht zal gelden. Wie nu al een EV bezit of inschrijft vóór de wetswijziging, behoudt de huidige vrijstelling.
• Wallonië en Brussel: Hier betaalt u al langer een minimumtarief voor zowel BIV als Verkeersbelasting voor EV’s, wat veel lager is dan voor een brandstofwagen.

B. Premies en Subsidies

• EV-Premie (Vlaanderen): De Vlaamse overheid heeft in 2024 een premie van (maximaal) € 5.000 ingevoerd voor de aankoop van een nieuwe of tweedehands EV. Deze premie zou initieel verlengd worden, maar is na een vroege stopzetting in 2024 niet meer beschikbaar in 2025.
• Laadpaal Belastingvermindering (Particulier): De federale belastingvermindering voor de aankoop en installatie van een slimme laadpaal thuis is afgeschaft op 1 september 2024.

2. De Ondernemer: De Definitieve Shift naar Zero-Emissie

De fiscale hervormingen voor bedrijfswagens zijn veel ingrijpender en hebben als doel om bedrijven vanaf 2026 uitsluitend nog te laten investeren in koolstofneutrale voertuigen. Dit is het grootste en meest concrete belastingvoordeel voor EV’s.

A. Fiscale Aftrekbaarheid: De 100% Troef

Dit is het absolute neusje van de zalm voor elektrische bedrijfswagens:

• Volledig Elektrische Wagens (Zero-Emissie):
  • Auto’s aangekocht, geleased of gehuurd tot en met 31 december 2026 blijven voor 100% fiscaal aftrekbaar (inclusief aankoop, afschrijvingen, onderhoud, en elektriciteitskosten).
  • Vanaf 2027 wordt deze aftrekbaarheid voor nieuwe EV’s geleidelijk afgebouwd, maar start nog steeds op een hoog niveau (bijvoorbeeld 95% in 2027, 90% in 2028, enz.) tot 67,5% in 2031. Dit is nog steeds veel voordeliger dan andere wagens.
• Plug-in Hybrides (PHEV’s):
  • Besteld vanaf 1 juli 2023: De aftrekbaarheid van de autokosten (excl. brandstof) daalt jaarlijks (bv. max. 75% in 2025, max. 50% in 2026, max. 25% in 2027, en 0% in 2028). De brandstofkosten zijn nog beperkter aftrekbaar.
  • Vanaf 1 januari 2026 is de aankoop van een nieuwe PHEV door vennootschappen niet meer fiscaal aftrekbaar (met uitzonderingen voor eenmanszaken).
• Brandstofwagens (Benzine/Diesel):
  • Auto’s aangekocht vanaf 1 juli 2023 zien hun maximale aftrekbaarheid jaarlijks dalen tot 0% vanaf 2028.

B. Voordeel Alle Aard (VAA)

Het VAA is de belasting die de werknemer betaalt voor het privégebruik van de bedrijfswagen.

• Elektrische Wagens: De formule voor het VAA is gebaseerd op de CO2-uitstoot. Aangezien EV’s een lage vaste referentie CO2-uitstoot gebruiken, is het VAA voor een EV aanzienlijk lager dan voor een vergelijkbare brandstofwagen met dezelfde cataloguswaarde.

C. Solidariteitsbijdrage (RSZ-bijdrage)

Dit is de belasting die de werkgever betaalt aan de RSZ voor de terbeschikkingstelling van de wagen.

• Niet-Emissieloze Wagens: Voor wagens besteld vanaf 1 juli 2023 wordt de bijdrage vermenigvuldigd met een stijgende coëfficiënt (multiplier), waardoor deze sterk oploopt vanaf 2025 (bv. 2,75x in 2025, 4x in 2026, 5,5x in 2027).
• Elektrische Wagens: Voor EV’s wordt de bijdrage niet vermenigvuldigd met deze stijgende coëfficiënt, wat een significant financieel voordeel oplevert voor de werkgever.

D. Laadinfrastructuur (Bedrijven)

• Fiscale Aftrekbaarheid van Laadpalen: Ondernemingen kunnen blijven genieten van een 100% fiscale aftrekbaarheid voor de investering in slimme, publiek toegankelijke laadpalen (mits afschrijving over minstens 5 jaar). Voor kleine ondernemingen is er in 2025 (en 2026) nog een extra verhoogde investeringsaftrek van 10% mogelijk.

Conclusie: De Tijd Dringt, Maar Het Voordeel Blijft

De fiscale stimulans om over te stappen op elektrisch rijden is in België – vooral voor de bedrijfswereld – ongezien sterk. De boodschap is duidelijk: de elektrische wagen is de enige wagen met een (lange) financiële toekomst.

Voor ondernemers is de deadline van 31 december 2026 cruciaal. Wie voor die datum een elektrische wagen bestelt, verzekert zich van de maximale 100% fiscale aftrekbaarheid gedurende de volledige levensduur van de wagen.

Voor particulieren in Vlaanderen is de boodschap om niet te lang te wachten, gezien de plannen om de vrijstellingen op BIV en VB vanaf 2025 af te bouwen voor nieuwe wagens.

Elektrisch rijden is meer dan een milieuvriendelijke keuze; het is een verstandige financiële beslissing, mits u de deadlines in de gaten houdt. De gouden jaren van het onbeperkte belastingvoordeel zijn misschien voorbij, maar de overgang naar nul-emissie wordt nog steeds maximaal beloond.